επιθετικότητα των παιδιών
επιθετικότητα των παιδιών..Κρούσματα επιθετικής συμπεριφοράς σε παιδιά προσχολικής ηλικίας αποτελούν συχνό φαινόμενο.Τέτοιου είδους συμπεριφορές πάντα προβληματίζουν τους γονείς και η αιτιολογία αλλά και η αντιμετώπιση ποικίλει. Η άμεση καταστολή του φαινόμενου συνήθως είναι εύκολη, όχι όμως και η μακροπρόθεσμη εξάλειψη του. Ως επιθετικότητα ορίζεται μια πράξη κατά την οποία κάποιος πληγώνει από πρόθεση κάποιον άλλο. Στις μικρές ηλικίες εμφανίζονται κυρίως δύο μορφές επιθετικότητας, η συντελεστική επιθετικότητα, που αναφέρεται στη διεκδίκηση ενός αντικειμένου, ενός χώρου ή ενός προνομίου (πχ. το παιδί χτυπά για να πάρει ένα παιχνίδι, να καθίσει στη θέση την οποία θέλει κ.α) και η εχθρική
επιθετικότητα, η από πρόθεση πρόκληση βλάβης χωρίς να υπάρχει κάποιος λόγος (πχ. το παιδί που χτυπά το διπλανό του, που κλωτσά, που δαγκώνει -όλο αυτά σε ανύποπτη στιγμή κάποια αιτία η οποία να προκάλεσε τη συμπεριφορά). Η εχθρική επιθετικότητα μπορεί να είναι είτε έκδηλη, κατά την οποία το παιδί απειλεί ή και προβαίνει σε σωματική επίθεση, είτε σχεσιακή ή κοινωνική, που αφορά τις κοινωνικές σχέσεις του παιδιού το οποίο δέχεται την επίθεση (πχ. δε θα σου ξαναμιλήσω, δε θα παίξεις μαζί μας, η Μαρία δε σ’ έχει φίλη πια κα.). Τι προκαλεί όμως την επιθετικότητα; Σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης η επιθετικότητα είναι φυσική και αναγκαία και εμφανίζεται με την βιολογική ωρίμανση του ατόμου.
Για τους θεωρητικούς της κοινωνικής μάθησης η επιθετικότητα είναι αποτέλεσμα μάθησης και μίμησης προτύπων. Οι γονείς άθελα τους μαθαίνουν στα παιδιά τους να είναι επιθετικά χρησιμοποιώντας είτε την τιμωρία στα ίδια, είτε εμφανίζοντας εκείνοι επιθετική συμπεριφορά. Πολύ γνωστά είναι τα πειράματα του Albert Bandura, στα οποία τα παιδιά έβλεπαν έναν ενήλικα να χτυπά μια κούκλα και στη συνέχεια όταν βρίσκονταν στον ίδιο χώρο με την κούκλα εμφάνιζαν ακριβώς την ίδια συμπεριφορά μιμούμενα τη συμπεριφορά του ενήλικα.
Έρευνες στο πεδίο έχουν δείξει πως η επιθετικότητα στα παιδιά σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη σχέση γονέα παιδιού καθώς και με την συμπεριφορά του γονέα απέναντι στο παιδί.
Πολύ συχνά μάλιστα τα παιδιά καθρεφτίζουν τη σχέση που έχουν με τους γονείς τους στην αλληλεπίδραση με τους συνομήλικούς τους. Παράλληλα, παιδιά που προέρχονται από χαμηλά κοινωνικοοικονομικά περιβάλλοντα έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν επιθετική συμπεριφορά. Επίσης, στην προσχολική ηλικία έχουν παρατηρηθεί διαφορές σύμφωνα με το φύλο. Στα αγόρια η επιθετικότητα συνήθως εκφράζεται με σωματική βία ενώ στα κορίτσια με λεκτική. Τα πορίσματα των ερευνών μας βοηθούν να καταλάβουμε τη συμπεριφορά των παιδιών, αλλά η «δύσκολη» καθημερινότητα παραμένει, ακόμα και αν έχουμε λίγο καλύτερη γνώση. Στη συνέχεια ακολουθούν κάποιες πρακτικές συμβουλές που στόχο έχουν τη διευκόλυνση της καθημερινότητας με τα παιδιά. Παρατηρήστε προσεκτικά τη συμπεριφορά των παιδιών σας όταν εκδηλώνουν επιθετικότητα: Πότε τα παιδιά χτυπούν, τι προκαλεί τη συμπεριφορά, ποιο είναι το θύμα ή τα θύματα, τι συμβαίνει μετά το περιστατικό. Όλες αυτές οι πληροφορίες είναι εξαιρετικά χρήσιμες ώστε να μπορέσετε να λειτουργήσετε ως διαμεσολαβητής ουσιαστικά. Αν πχ. τα παιδιά σας έχουν δυσκολία να μοιράζονται κάποια παιχνίδια όταν έχετε προσκαλεσμένα παιδιά στο σπίτι, συμφωνήστε από πριν ποια παιχνίδια θα μείνουν και ποια θα βάλετε σε ασφαλές μέρος για όσο θα είναι και άλλα παιδιά στο σπίτι. Σταματήστε το πρόβλημα πριν ξεκινήσει: Αξιοποιώντας τα αποτελέσματα της παρατήρησης σας, εντοπίστε τις καταστάσεις που πυροδοτούν την εμφάνιση επιθετικής συμπεριφοράς. Κάποια παιδιά δεν μπορούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους όταν δυσκολεύονται σε κάτι που κάνουν ή όταν κατά το παιχνίδι με άλλα παιδιά δεν έχουν αρκετό χώρο. Αν έχετε εντοπίσει τέτοιες δυσκολίες μπορείτε να διευκολύνετε τα παιδιά ώστε να αποφεύγετε εκρήξεις επιθετικότητας. Δώστε με τον τρόπο σας διακριτικά το παρόν: Τα παιδιά πρέπει να αντιλαμβάνονται ότι είστε πάντα παρόντες ώστε, αν χρειαστεί, να τα βοηθήσετε στη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων. Είναι εξίσου σημαντικό για τα παιδιά που εκδηλώνουν επιθετικότητα όσο και για τα παιδιά που δέχονται τα αποτελέσματα τέτοιων συμπεριφορών. Αποφύγετε τις προστριβές: Η επιθετικότητα φέρνει επιθετικότητα. Προσπαθήστε να αποφύγετε τις αντιπαραθέσεις με τα παιδιά σας όταν εκδηλώνουν επιθετική συμπεριφορά, εκείνα θα έρθουν σε δύσκολη θέση και θα προσπαθήσουν να υπερασπιστούν τη συμπεριφορά τους και εσείς θα έρθετε σε δύσκολη θέση. Συζητήστε το περιστατικό με ηρεμία. Αναγνωρίστε τη δική σας επιθετικότητα και αποτελέστε πρότυπο για τα παιδιά σας: Μη χρησιμοποιείτε επιθετικές απειλές ώστε να κερδίσετε την υπακοή των παιδιών σας. Επίσης, να έχετε πάντα στο μυαλό ότι τα παιδιά παρατηρούν συμπεριφορές, κάθε επιθετική εκδήλωση από εσάς (λεκτική ή μη λεκτική) αποτελεί στοιχείο μίμησης για τα παιδιά σας. Σε περιπτώσεις που προκύπτουν συγκρούσεις βοηθήστε τα παιδιά σας να βρουν τρόπους να επιλύσουν το πρόβλημα τους χωρίς να καταφύγουν στη βία.
επιθετικότητα των παιδιών
Πηγή:parents.gr