οικογενειακή εξάρτηση

οικογενειακή εξάρτηση..Η εξάρτηση και η ανεξαρτησία είναι προϊόντα των οικογενειακών σχέσεων, των οικογενειακών δεσμεύσεων. Συνήθως αποφεύγουμε να μιλάμε για εξαρτήσεις παρά μόνο σε σχέση με τα ναρκωτικά. Εμείς θα μιλήσουμε για οικογενειακές εξαρτήσεις που αποτελούν συνήθειες που δομήθηκαν μέσα από την καθημερινή τους επανάληψη.Η επανάληψη είναι είναι απαράβατος όρος για την λειτουργία της εξάρτησης. Κάθε επαναληπτική πράξη εμπεριέχει την προσδοκία της ικανοποίησης, δηλαδή στοχεύει το ίδιο ικανοποιητικό βίωμα που είχε στο παρελθόν. Αυτό το βίωμα δεν έχει σχέση μόνο με μια ατομική, αλλά και με μια συλλογική εμπειρία της οποία το άτομο είναι συμμέτοχος. Ο τρόπος με τον οποίο

βιώνονται αυτές οι εμπειρίες, φανερώνει την ποιότητα της εξάρτησης. Πάνω σε αυτή την ποιότητα της εξάρτησης το παιδί, δημιουργεί σιγά, σιγά τον δικό του τρόπο δεσμευτικής ύπαρξης μέσα στην οικογένεια, αλλά και στην μετέπειτα ζωή του, έξω από αυτή.

Το παιδί

Το παιδί, είναι κομμάτι της οικογένειας, δεσμεύει αλλά και δεσμεύεται μέσα σε αυτή. Μπορεί να δεσμευτεί με χιλιάδες τρόπους, αναζητώντας τον έλεγχο των οικογενειακών καταστάσεων, για να απλώσει την ζωή του. Και όχι μόνο αυτό, αλλά μπορεί να γίνει το ίδιο, ο σημαντικότερος πόλος δέσμευσης μέσα στην οικογένεια και ένας τρόπος υπάρχει για να γίνει αυτό, να τραβήξει την προσοχή επάνω του. Οι αρρώστιες, η σχολική επίδοση, η παραβατικότητα, η χρήση των ναρκωτικών ουσιών αποτελούν τρόπους με τους οποίους το παιδί δυναμώνει τις οικογενειακές αλληλεξαρτήσεις. Μέσα από αυτές τις οικογενειακές αλληλεξαρτήσεις, δημιουργεί τον εσωτερικό χώρο του εαυτού του. Μέσα από αυτές κτίζει την ταυτότητα του, την σταθερότητα της κρίσης του, την αυτοπεποίθηση του, την κοινωνική του στάση. Για την οικογένεια, η εξάρτηση αποτελεί βασική πυγή ικανοποίησης, και αντιδρά στην προσπάθεια χαλάρωσης των δεσμεύσεων.

Με δυσκολία επιτρέπει την αυτονόμηση των μελών της. Έτσι, όταν το άτομο έχει ζήσει σαν εξαρτημένη ύπαρξη αυτό που θα αναζητήσει, όταν βγει από την οικογένεια, είναι η δέσμευση. Προσπαθεί να ικανοποιήσει την στέρηση της δέσμευσης με πρόσωπα και με πράγματα εκτός οικογένειας. Δηλαδή σαν να γίνεται μια προσπάθεια αναβίωσης της εξάρτησης, αλλά με άλλους όρους και από άλλη κοινωνική θέση. Έτσι ενώ προσδοκά να δημιουργήσει καινούργιες σχέσεις μακριά από εξαρτήσεις, χωρίς να το καταλάβει, αναβιώνει καταστάσεις του παρελθόντος. Βλέπουμε ότι οι καινούργιες δεσμεύσεις δημιουργούν καινούργιες μορφές εξαρτήσεων οι οποίες μοιάζουν με τις παλιές, Π. χ. Μπορεί μια γυναίκα να ξεφύγει από ένα δύστροπο πατέρα αλλά τυχαίνει να παντρευτεί με ένα εξίσου δύστροπο άντρα. Επαναλαμβάνει σενάρια που έχει βιώσει παλιά κάνοντας μας να σκεφτούμε, μήπως η δέσμευση είναι εθιστική. Δηλαδή μπορεί να αναζητάτε ξέχωρα από την ικανοποίηση που προσδίδει. Ο εθισμός είναι η κατάσταση εκείνη όπου ένα άτομο δεν μπορεί να ξεπεράσει ένα αντικείμενο ακόμα και αν αυτό δεν του δίνει καμιά ευχαρίστηση αλλά αντιθέτως του προκαλεί δυσαρέσκεια Ο εθισμός είναι η εγκατάσταση μιας συνήθειας ξέχωρα από την ικανοποίηση την οποία προσδίδει. Σε αυτή την περίπτωση η ικανοποίηση δεν είναι απαραίτητη για να μετατραπεί μια εμπειρία σε εθιστική, και να φθάσει κάποιος στο στάδιο της εξάρτησης. Με τον ίδιο τρόπο, με πέρασμα των χρόνων, οι δεσμευτικές σχέσεις της οικογένειας παύουν να προσδίνουν την παλιά ικανοποίηση, γίνονται εθιστικές. Συνεχίζουν να υφίστανται ακόμα και όταν φαινομενικά δεν χρειάζονται και δεν προσδίδουν κάποια ευχαρίστηση. Έτσι η ύπαρξή τους βάζει εμπόδια στην αυτονόμηση του νέου/νέας.

Η αλλαγή

Πλήρης ανεξαρτησία δεν υφίσταται. Κανείς δεν είναι ανεξάρτητος, όλοι εξαρτιόμαστε από τα πάντα και ίσως αυτές οι εξαρτήσεις να είναι όλη μας η ζωή. Άρα μιλώντας για ανεξαρτησία στην ουσία μιλάμε για την ρύθμιση των εξαρτήσεων. Εννοούμε την ικανότητα της ρύθμισης των εξαρτήσεων που έχει το κάθε άτομο μέσα στην οικογενειακή ομάδα που ανήκει. Με αυτό τον τρόπο εξαρτημένοι ή ανεξάρτητοι, γίνονται ρυθμιστές των εξαρτήσεων τους. Η ικανότητα ρύθμισης των εξαρτήσεων της οικογένειας φανερώνει την ποιότητα των σχέσεων μέσα σε αυτή. Η ικανότητα ρύθμισης προσδίδει την δυνατότητα ανεξαρτησίας, βοηθώντας τις οικογενειακές δεσμεύσεις να αλλάξουν, να γίνουν πιο “ανεξάρτητες” Ο εθισμός, επίσης μπορεί να λειτουργήσει και σαν άρνηση, μιας δυσάρεστης πραγματικότητας την οποία το άτομο δεν μπορεί να αποδεχτεί. Ο εθισμός μπορεί να λειτουργεί και σαν αμυντικός μηχανισμός απέναντι σε ένα απειλητικό περιβάλλον, στο βαθμό που το άτομο, δεν έχει διδαχτεί, άλλο τρόπο λειτουργίας, εκτός από αυτόν που ανανεώνει την εξάρτηση. Για αυτό η εξάρτηση από την οικογένεια χρειάζεται να αλλάζει μορφή. Μια αλλαγή που επιτρέπει στο νέο μέλος της να χειριστεί τις οικογενειακές σχέσεις με τρόπο ώστε να καθορίσει τις αλληλεξαρτήσεις και να επανακαθορίζει τα όρια του και οι άλλοι να κάνουν το ίδιο, σε κάθε περίοδο της ανάπτυξης του και ανάπτυξής τους. Εάν δεν επέλθει αυτή η αλλαγή, η παρουσία της οικογένειας θα αποτελέσει στην συνέχεια, ένα αναγκαστικό φορτίο που θα δεσμεύει το παιδί στην αυτονόμηση του, εξαρτώντας το από το παρελθόν παρά από την σχέση του με το μέλλον.

οικογενειακή εξάρτηση

Πηγή:kerentzis.blogspot.gr